Coś dla osób planujących powiększenie rodziny

Osoby planujące założenie rodziny (tak, to nie tylko zadanie dla kobiet!), powinny zacząć przygotowania swojego organizmu już na wczesnym, bardzo wczesnym etapie. Mówi się o przygotowaniach poprzedzających ciążę nawet o kilka lat.

Dlaczego aż tak wcześnie ? Łatwiej jest interweniować, zmienić sposób żywienia  czy wprowadzić leczenie, jeśli stan zdrowia tego wymaga, rozkładając to w dłuższym okresie czasu. Pewnych zmian nie można oczekiwać natychmiast.

Oczywiście w przygotowaniach do ciąży nie chodzi o wycieczki na dział dziecięcy czy kupowanie ciążowych ubrań, a o zwrócenie większej uwagi na swoje zdrowie, aby nowy człowiek rodziny pojawił się w momencie optymalnego zdrowia rodziców.

Dbający o swoje zdrowie rodzice, przekazując dziecku swój materiał genetyczny, mają szansę podarować dziecku czystą kartę, która stanowi najpiękniejszy prezent, jaki można podarować nowemu członkowi rodziny. Dziecko, nieobciążone genetycznie, będzie mogło dłużej cieszyć się zdrowiem. Oczywiście wiele zależy też od jego późniejszych wyborów, stylu życia itp., ale na początku to rodzice rozdają karty. To, czy przekazywany materiał genetyczny jest dobrej jakości, zależy od wielu aspektów. Niektóre z nich podlegają modyfikacji poprzez m. in. zmianę stylu życia oraz nawyków żywieniowych. Warto zatem przygotować się do nowej roli, aby zagwarantować możliwie najlepszy start życia dziecka.

Odbiegając na chwilkę od tematu, ale mam nadzieję w celu lepszego zobrazowania słuszności podejścia wczesnych przygotowań, chciałabym przytoczyć pewną analogię. Zgodzisz się ze mną, że sportowiec zamierzający wziąć udział w imprezie sportowej wysokiej rangi, nie może podjąć się zmagań bez zupełnego przygotowania? Same treningi, jeśli rozpoczną się 2 tygodnie przed, również niewiele dadzą. Profesjonalny sportowiec rozkłada więc przygotowania tak, aby szczyt formy wypadł na czas zawodów. Podobnie powinni zachować się przyszli rodzice, zaczynając przygotowania znacznie wcześniej, aby nowy członek rodziny był owocem ich najwyższej formy zdrowotnej. Moim zdaniem, w takim zestawieniu, rodzicielstwo może śmiało powalczyć nawet z Mistrzostwami Świata o rangę ważności i wymagań niezbędnych przygotowań?

Od czego zacząć? Po pierwsze, sprawdzeniem aktualnego stanu zdrowia i poprawą występujących odchyleń, niedoborów. Kobiety szczególnie powinny zadbać o prawidłową pracę tarczycy oraz gospodarkę węglowodanową (glukoza, insulina), które mogą wpływać na trudności z zajściem w ciążę. Należy zatroszczyć się również o równowagę hormonów płciowych, które odzwierciedlają zdolności rozrodcze. Im szybciej uda się wyłapać pewne zaburzenia, tym mniejsza będzie „niespodzianka” podczas starań i związany z nią stres, a interwencja może okazać się skuteczniejsza.

CO WPŁYWA NA PŁODNOŚĆ PRZYSZŁYCH RODZICÓW?

Ruch, a raczej jego brak, wpływa negatywnie na jakość nasienia. Plemniki mężczyzn o aktywnym stylu życia są bardziej ruchliwe. Regularna aktywność fizyczna kobiety zapobiega nadmiernemu przybieraniu masy ciała, insulinooporności i innych zaburzeń metabolicznych, które mogą zmniejszać szansę na zajście w ciążę lub powodować powikłania w trakcie jej trwania. Jednak nie należy przesadzać też w drugą stronę – nadmierne treningi mogą prowadzić do zaburzeń miesiączkowania.

Dieta – zdrowa dieta i dobre nawyki żywieniowe gwarantują prawidłowe odżywienie organizmu, niezbędne zarówno do zajścia w ciążę, jak i jej przebiegu. Niezdrowe wybory żywieniowe mogą prowadzić do rozwoju otyłości i innych chorób cywilizacyjnych oraz wzmagać stan zapalny, co nie tworzy przyjaznego dla potomka środowiska.

Są pewne aspekty żywienia, którym należy przyjrzeć się bardziej szczegółowo planując powiększenie rodziny. Na uwagę zasługuje kwas foliowy, który zapobiega wadom płodu, ale również wspomaga płodność mężczyzn. W celu dbania o swoje zdrowie powinno wystarczyć dostarczanie folianów z codzienną dietą, jednak przy poważnych, kilkuletnich planach zakładania rodziny warto wprowadzić również jego suplementację. Jednak wszelkie interwencje, nawet te „tylko” dietetyczne powinny być poprzedzone oznaczeniami stężenia tych parametrów we krwi. W codziennej diecie należy pamiętać również o zawieraniu jak największej ilości antyoksydantów np. owoców jagodowych, granatu, kurkumy, zielonej herbaty, z uwagi na to, że regulują one stres oksydacyjny, który może prowadzić do uszkodzenia DNA i błony komórkowej plemników, utrudniając zapłodnienie. Kumulując się w gonadach żeńskich, stres oksydacyjny, może zaburzać dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych oraz cały proces owulacji, dlatego tak ważne jest spożywanie produktów o potencjale przeciwzapalnym przez oboje rodziców.

Otyłość – nadmierna tkanka tłuszczowa zaburza równowagę hormonalną, może prowadzić do zaburzeń owulacji oraz obniżać jakość nasienia. Nadmierna tkanka tłuszczowa również wzmaga stan zapalny organizmu.

Zbyt niska masa ciała – tkanka tłuszczowa na wielu poziomach moderuje gospodarkę hormonalną organizmu. Jej zbyt mała ilość znacząco hamuje pracę gonad, obniża stężenie hormonów płciowych i powoduje zanikanie miesiączki. Długotrwałe głodówki, stosowanie restrykcji kalorycznych, szczególnie w połączeniu z nadmierną aktywnością fizyczną, prowadzą do wspomnianych zaburzeń hormonalnych.

Wiek – niestety wraz z wiekiem możliwości rozrodcze maleją zarówno u kobiet i u mężczyzn. Zajście przez kobietę w ciążę w zaawansowanym wieku rozrodczym (>35 lat) wiąże się ze zwiększonym ryzykiem zaburzeń i chorób genetycznych dziecka. Jakość spermy i przekazywanego materiału genetycznego przez mężczyzn również ulega pogorszeniu.

Używki – papierosy, e-papierosy, alkohol itp. znacząco wpływają na jakość nasienia – liczbę i ruchliwość plemników, mogą zmniejszać przez to płodność mężczyzn. Ekspozycja na tak obciążające organizm substancje może zwiększać ryzyko późniejszych chorób dziecka.

Stres – przewlekły stres może zaburzać proces owulacji, zmniejszać poziom hormonów płciowych. Obciąża on również układ nerwowy i psychikę – może zmniejszać popęd seksualny.

CO ZATEM PRZYSZLI RODZICE MOGĄ ZROBIĆ?

• Zbadać aktualny stan zdrowia i dostosować indywidualną interwencję, w zależności od potrzeb organizmu.
• Wprowadzić regularną aktywność fizyczną, ograniczyć siedzenie, zredukować / unormować masę ciała.
• Zacząć się zdrowo odżywiać, odstawić używki i przetworzoną żywność. Wprowadzić zdrową, zbilansowaną dietę, zawierająca szczególnie dużą ilość zielonych warzyw liściastych oraz antyoksydantów.
• Zadbać o prawidłową mikroflorę jelitową prawidłowo odżywiając swoje mikroby włóknem pokarmowym, fermentowanym nabiałem czy kiszonkami. Mogą również wprowadzić probiotyki i synbiotyki, w zależności od potrzeb i objawów.
• Wyregulować rytm dobowy, uważając na wieczorne używanie elektroniki emitującej światło niebieskie. Prawidłowy sen, nie tylko regeneruje organizm, ale również stanowi o prawidłowej gospodarce hormonalnej.
• Ograniczyć stres, podczas którego przemiany hormonalne są wzmagane na rzecz kortyzolu (hormonu stresu) kosztem hormonów płciowych.